Tehlikeli ve denizi kirletme riski olan maddelerin denizde taşıma yapan gemiler tarafından taşınması International Convention for the Safety of the Life at Sea (SOLAS) ve International Convention for the Prevention of pollution from Ships (MARPOL) tarafından düzenlenmektedir.
SOLAS ve MARPOL’un ilgili bölümlerinde International Maritime Dangerous Goods (IMDG) Code (Uluslararası Denizcilik Tehlikeli Maddeler Yönetmeliği) gerekli düzenlemeler detaylı bir şekilde açıklanmış ve bu maddelerin deniz yoluyla taşınması konusunda kanun hükmünü almışlardır. 1 Ocak 2004 itibariyle IMDG Code zorunlu hale getirilmiştir.
Tüm taşıma tipleri için (deniz, hava, tren, kara ve iç su yollarıyla taşıma) tehlikeli maddelerin sınıflandırılması ve risk tanımları da UNITED NATIONS Committee of Experts on the Transport of Dangerous Goods (UN) tarafından yapılmaktadır.
Bu düzenlemeler dahilinde tanımlanan tehlikeli madde sınıflandırmaları aşağıdaki gibidir:
Sınıf 1: Patlayıcılar
Alt Sınıf 1.1 |
| Yüksek patlama riski olan patlayıcılar. Yüksek patlama riski tüm yükü aynı anda etkiler. |
Alt Sınıf 1.2 |
| Direkt değil de bağlantılı yoldan patlama riskiyle (saçılma, dağılma vs.) etkili maddelerdir. Yüksek patlama riski içermezler. |
Alt Sınıf 1.3 |
| Daha çok yangın riski olan maddelerdir. Yüksek yada bağlantılı patlama riskleri düşüktür. |
Alt Sınıf 1.4 |
| Patlama riski düşük maddelerdir. Patlama riski daha çok içerisinde bulundukları paketle sınırlıdır.Dış bir yangın tehtidinde paket içindeki maddeler patlama riski içermez. |
Alt Sınıf 1.5 |
| Dış etkilerden bağımsız patlayıcılar. Bu grupdaki maddeler yüksek patlama riskine sahip olsalar da normal taşıma koşullarında herhangi bir şekilde etkilenip patlamaları riski çok düşüktür. |
Alt Sınıf 1.6 |
| Aşırı derecede duyarsız maddelerdir, yüksek patlama riskleri bulunmamaktadır. Bu sınıfta patlamayı tetikleyici maddeler bulunmaktaıdr. Bunların kazayla patlama riski bulunmamaktadır |
Sınıf 2: Gazlar
Alt Sınıf 2.1
|
|
2. Veya alt limit gözetilmeksizin en az % 12 hava karışımında ve 101.3 kPa (14.7 psi) basınçta yanıcıdırlar.1. 101.3 kPa (14.7 psi) basınçta ve hava karışımları %13 altında parlayıcıdırlar.
|
Alt Sınıf 2.2
|
| Bu sınıfta basınçlı gazlar, sıvılaştırlmış gazlar, basınçlı kryojenik gazlar, bir çözelti inide bulunan sıkıştırlmış gazlar ve okside edici gazlar bulunmaktadır. Yanıcı ve zehirli olmayan gazlar 20°C (68°F) sıcaklıkta 280 kPa (40.6 psia) basınç muhteviyatı olan 2.1 ve 2.3 sınıfına dahil olmayan gazlardır. |
Alt Sınıf 2.2
|
| Bu işaret 2.2 sınfıı için isteğe bağlı bir etikettir. Gaz veya sıvı halde oksijen için kullanılır. Oksijen kendi halıinde yanıcı değildir yanlız ortamda yanma olması için bulunması gerkir. Yüksek oksijen konsantrasyonları patlama riskini ve göcünü arttırır. |
Alt Sınıf 2.3
|
|
2. İnsan sağlığına zararları kesin olarak kanıtlanmış olmasa da, hayvanlar üzerinde yapılan testlerde LC50 değeri 5000 ml/m3 üzerinde olan maddelerdir.1. İnsan sağlığına zararlı olduğu bilinen ve taşıma sırasında sağlık tehlikesi yaratan
|
Sınıf 3: Yanıcı Sıvılar
Sınıf 3
|
| Yanıcı sıvılar parlama derecesi 60.5°C (141°F) den fazla olmayan, yada sıvı halde olup taşıma için ısıtılmış halde bulundurulan ve parlama derecesi 37.8°C (100°F) ve üzeri olan maddelerdir. |
Sınıf 4.1: Yanıcı Katılar veya Diğer Maddeler
Yanıcı Katılar veya Diğer Maddeler |
|
Olduğu haliyle yanıcı olan katılar. Bu maddeler sürtünme yoluyla ateş alabilirler ve yanma hızları saniyede 2.2 mm (0.087 inch)den hada fazladır. Tutuşabilen ve tamamı 10 dakika veya altı bir zamanda tepkimeye giren metal tozları da bu sınıfa dahildir.
|
Sınıf 4.2: Yanıcı Katılar
Yanıcı Katılar |
| Kendiliğinden alev alan maddeler piroforik meddelerdir. Bunlar, hava ile temasın beşinci dakikasında ateş alan yada hava ile temas ettiklerinde ek bir enerji kaynağına ihtiyaç duymadan ısınan maddelerdir. |
Sınıf 4.3: Suyla temaslarında yanıcı gaz çıkaran maddeler
Suyla temaslarında yanıcı gaz çıkaran maddeler |
| Islandığında Tehlikeli Maddeler olarak da adlandırılan bu maddeler suyla temas halinde yanıcı yada zehirli maddeler çıkaran maddelerdir. Tehlike ölçüsü 1 kg madde için saatte 1 Litreden fazla gaz çıkarmaktır. |
Sınıf 5.1: Oksijen salgılayarak yanma riskini arttıran maddeler
Oksijen salgılayarak yanma riskini arttıran maddeler |
| Bu tür maddele oksijen salgılayarak diğer maddelerin yanmasını sağlayan veya çabuklaştıran maddelerdir |
Sınıf 5.2: Organik peroksitler
Organik Peroksitler |
| Organik peroksıtler (Sınıf 5.2) O-O halınde oksıjen bulunduran madelerdir. Bunlar hidrojen peroksidin bir türevi olarak düşünülebilirler, sudaki bir yada daha fazla hidrojen atomunun organik radikallerle yer degiştirmesi yoluyla üretilirler |
Sınıf 6.1: Toksik Maddeler
Toksik, zehirli maddeler |
| Taşıma sırasında insanlara zarar verebileceği bilinen maddeler toksik maddeler olarak sınıflarndırlırlar. Ayrica hayvanlar üzerinde yapılan teslerde de zehirli olduğu belirlenen maddeler insanlar için de tehliklei sayılıp bu kategoriye dahil edilirler. |
Sınıf 6.2: Bulaşıcı hastalık muhteviyatlı maddeler
Bulaşıcı hastalık taşıyan patojen bulundurduğu bilinen yada şüphelenilen maddeler |
| Bulaşıcı hastalık muhteviyatlı maddeler bir patojen taşıdığı bilinen yada şüphelenilen maddelerdir.Patojenler hayvan yada insalarda hastalığa yol açan mikro organizmalar (bakteri, virüsler, mantarlar vs.) yada diğer etkenlerdir |
Sınıf 7: Radyoaktif Maddeler
Radyoaktifler |
| Sarı RADYOAKTİF III (LSA-III) etiketini taşıyan maddeler. Bazı rodyoaktif maddelerde bu etiket kullanılmasa da radyoaktiviteyi gösterir afiş bulundurmaları gerekir. |
Sınıf 8: Aşındırıcılar
Aşındırıcılar |
| Belirli bir süre temas halinde insan derisi üzerinde aşındırıcı, kalınlık azaltıcı etkisi olan maddelerdir. Çelik ve alüminyum üzeriden aşındırıcı etkisi olan maddeler de bu sınıfa girerler. |
Sınıf 9: Çeşitli Tehlikeli Maddeler
Çeşitli |
|
2. Sıcaklık derecesi arttırılmış maddeler, zararlı maddeler, insane sağlığına zararlı artıklar veya denizi kirletme riski olan maddeler.
|